مسجد جامع شهرکرد یا «مسجد خان» با حدود ۱۷۰ سال قدمت در بافت قدیمی شهرکرد و تقریباً در مرکز شهر، در خیابان ملت و در کوچه‌ای به نام مشرف قرار دارد.

این مسجد در سال ۱۲۷۰ هجری قمری توسط یکی از خوانین چالش‌تر به نام «حاج محمدرضاخان ستوده» ساخته شد و سبک ساختمان آن بسیار شبیه به مسجد حکیم اصفهان می‌باشد.

به طور کلی مساحت قسمت‌های مختلف مسجد جامع شهرکرد حدود یک هزار و ۳۳۰ متر مربع شامل صحن مسجد حدود ۷۰۰ متر مربع، شبستان غربی یا زمستانی حدود ۲۸۰ متر مربع، شبستان جنوبی یا تابستانی حدود ۳۵۰ متر مربع است.

این بنا‌ی مذهبی و تاریخی، با نمای تمام آجری و گنبد‌های قدیمی، دارای معماری خاص مناطق سردسیری با دو شبستان تابستانی و زمستانی است.

مسجد جامع شهرکرد که از نظر معماری و وسعت، کامل‌ترین و بزرگ‌ترین مسجد تاریخی چهارمحال و بختیاری و تنها بنای تاریخی چهار ایوانی این استان محسوب می‌شود، دارای دو ایوان بلند و وسیع به صورت قرینه در شمال و جنوب صحن مسجد می‌باشد، این ایوان‌ها بیش‌ترین ارتفاع را در این بنا به خود اختصاص داده است که در جلو با طاق‌های جناقی و در پس آن با ایجاد گوشواره‌ای با نقوش آجری به شکل لوزی و به حالت نیم گنبد جمع شده‌اند.

یکی از مصالحی که در این بنا در حجم زیاد مورد استفاده قرار گرفته، کاشی در انواع هفت رنگ، لاجوردی و فیروزه‌ای است که بیش‌تر آن کاشی هفت رنگ با نقوش اسلیمی که در اکثر بنا‌های دوره قاجار مورد استفاده قرار گرفته، می باشد. کاشی‌های فیروزه‌ای و لاجوردی نیز در برخی از طاق نما‌ها به کار رفته که مشتمل بر آیاتی از قرآن کریم و ادعیه مختلف است. پشت نعل‌های داخل صحن از کاشی‌های هفت رنگ و بدنه شمالی نیز کاشی‌هایی که شامل آیات قرآن و اشعار محتشم کاشانی می‌باشد، استفاده شده است.

این مسجد دارای سه درب ورودی است که در شمال، شرق و غرب آن واقع شده اند. این ورودی‌ها در جلو و عقب با طاق‌های جناقی و نیم گنبد پوشش داده شده اند. در درون راهرو‌های ورودی، طاق نما‌هایی ایجاد شده که عمق آن حدود ۱۵ سانتی متر و با کاشی هفت رنگ تزیین شده است.

بنای تاریخی مسجد جامع شهرکرد، در تاریخ ۱۰ مردادماه ۱۳۵۶ و به شماره‌ ۱۵۴۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

 شهرستان سامان دارای مساحت 458 کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 35 هزار و 895 نفر شامل دو بخش، یک شهر و چهار دهستان است که حدود 2000 متر ارتفاع از سطح دریا دارد و سالانه گردشگران و مسافران بسیاری از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، فرهنگی و گردشگری آن بازدید می‌کنند.

این شهرستان دارای پل‌های تاریخی بسیاری همانند پل زمانخان است که این پل‌ تاریخی و زیبا بر روی زاینده رود خروشان بنا شده است و تاریخی بودن و معماری خاص آن‌ در کنار رودخانه خروشان زاینده رود جاذبه‌های گردشگری بسیار ارزشمندی را در منطقه فراهم کرده است.

پل تاریخی "زمانخان" یکی از بی‌نظیرترین جاذبه‌های دیدنی شهرستان سامان در استان چهارمحال و بختیاری به شمار می رود که بر روی رودخانه زاینده‌رود بصورت دو دهنه طاق قوسی بنا شده است.

ترکیب مناظر رود خروشان زاینده رود، پل زمانخان و طبیعت زیبای منطقه، این ناحیه را از مهمترین قطب‌های گردشگری استان چهارمحال و بختیاری قرار داده است.

واحدهای اقامتی زیبا و مشرف به زاینده رود و پل زمانخان نیز در مجاورت این پل بنا شده است.

پل کاهکش یکی از پل‌های گردشگری واقع در روستای کاهکش شهرستان سامان است که این روستا در حاشیه رودخانه زاینده رود قرار گرفته است و همسایگان این روستا، روستاهای شوراب صغیر، چم نار و چم خرم است که دارای باغات گسترده هلو و بادام هستند.

مردم در این روستا به کار باغداری، کشاورزی و دامداری مشغول هستند و از مهمترین محصولات آنها می‌توان به گردو ، بادام و هلو اشاره کرد.

از دیگر قابلیت‌های این شهرستان در جذب مسافر و گردشگر وجود روستاهایی شامل یاسه چاه، هوره، چلوان و سوادجان در شهرستان سامان است که این روستاها با قابلیت‌هایی شامل نوع بافت معماری، ویژگی‌های فرهنگی و اقلیمی منحصر به فرد، از اماکن تاریخی – مذهبی زیبا برای ورود گردشگران محسوب می‌شوند.

بافته‌های داری به ویژه گلیم، قالی و قالیچه صنایع دستی رایج این شهرستان محسوب می‌شوند و از مهمترین سوغات محلی این شهرستان می‌توان به گردو، بادام و ... اشاره کرد.

هلوسعد که در گویش محلی به آن «هلیساد» می‌گویند، منطقه‌ای است در جنوب شرقی شهرستان اردل و در فاصله حدود ۱۵۰ کیلومتری شهر شهرکردمرکز استان چهار محال و بختیاری. این منطقه دارای آب و هوای نیمه گرم و خشک است که زمستانهای نیمه گرم و تابستانها گرم دارد. این منطقهٔ زیبادر رشته کوه‌های زاگرس قرار گرفته‌است. هلیساد حدود ۲۰۰۰ سال قدمت دارد. وجود گور دخمه‌ها (بر دگوری) نشان دهنده تاریخ این سرزمین است. وجود بردگوری‌های گبری در منطقه نشان از قدمت زندگی قبل از اسلام دارد. زمینهای کشاورزی این منطقه با شیب تند همراه با کوههایی پوشیده از درختان بلوط از دیگر ویژه گیهای منطقه‌است. مردم نجیب وزحمتکش این دیار همگی مسلمان شیعه دوازده امامی و منتسب به ایل بزرگ بختیاری، و زیر مجموعه بهداروند (بختیاروند)، جانکی هستند به کارهای کشاورزی (دیم گندم جو.. وآبی برنج شبدر..)ودامداری در حد امرار معاش خود مشغولند. علاوه بر کشاورزی. پرورش ماهی مرغداری ودامداری عده‌ای کارمند دولتی و کارهای خدماتی دارند. اکثر جوانان بدلیل نبود امکانات تحصیلی وشغلی مناسب به شهرستانها مهاجرت دائمی دارند. به همین دلیل همیشه رشد جمعیتی منفی دارد. جمعیت آن اکنون به بیش از ۸۰۰۰ نفر می‌رسد. هلوسعد یکی از دهستانهای بخش میانکوه و مرکز این منطقه روستای دهکهنه هلوسعد است. امامزاده شاهزاده نورالدین ع در روستای دهکهنه وامامزاده جعفر ع در روستای شیاسی قرار دارند.

شالیزارهای برنج، چنارهای کهنسال و بردگوری‌های گبری طبیعت چشم نواز کوه‌های سرسبز و جنگلی پوشیده از بلوط این دیار سوای محرومیت منطقه در بهار و تابستان دیدنی است.

قلعه دزک، قلعه‌ای است در روستایی به نام دزک که در استان چهارمحال و بختیاری و در فاصله ۳۲ کیلومتری شهرکرد، (مرکز استان چهارمحال و بختیاری) واقع است. این قلعه که ماه ها و سال ها به دست هنرمندانی از دیار اصفهان معماری و تزیین شده است، افراد مهمی را که در امورات مملکتی نفوذ و قدرت زیادی داشتند در خود جای داده است از جمله وحید دستگردی و علی اکبر دهخدا که پس از استبداد صغیر جهت کناره گیری از سیاست به این قلعه پناه برد و در قلعه دزک ساکن گردید.

این قلعه به دستور امیر مفخم بختیاری پسر امامقلی خان حاجی ایلخانی بنا شد. قلعه ی دزک در دوران حیات امیر مفخم به پسر بزرگ او، فتعلی خان سردار معظم واگذار شد. از جمله افراد معروفی که در این قلعه بدنیا آمدند. تیمسار تیمور بختیار است.

در این قلعه، کتابخانه‌ای از کتب امیر مفخم بختیاری وجود داشته‌است. علی اکبر دهخدا در هنگام جنگ جهانی که به چهارمحال و بختیاری گریخته بود، از این کتابخانه استفاده کرد و تألیف امثال و حکم و لغتنامه خود را با استفاده از منابع موجود در قلعه دزک، آغاز نمود. این قلعه در حال حاضر در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می‌باشد، که یکی از نقاط گردشگردی استان چهارمحال و بختیاری، محسوب می‌گردد. در این قلعه، تعدادی از فیلم‌های تاریخی ساخته شده است و هر ساله گروه‌های زیادی از این روستای تاریخی و قلعه آن دیدن می‌نمایند.

آبشار شیخ علی خان در ۴۰ کیلومتری روستای سر آقا سید در نزدیکی شهر چلگرد، مرکز شهرستان کوهرنگ، قرار دارد. آب این آبشار از ارتفاعات اطراف روستا سرچشمه می گیرد. فاصله این آبشار زیبا از شهرکرد در حدود ۹۲ کیلومتر است. این آبشار بر خلاف زیبایی های بی نظیرش، هنوز برای گردشگرانی که برای اولین بار از جاذبه های کوهرنگ بازدید می کنند ناشناخته مانده است. از شهر چلگرد مرکز شهرستان کوهرنگ تا این آبشار حدود ۵ کیلومتر فاصله است و با وجود کوهستانی بودن منطقه، شیخ علیخان محور ارتباطی مناسبی دارد.

موقعیت جغرافیایی : قلل چری به صورت مجموعه ارتفاعاتی پیرامون قله مرکزی آن که به رشته زردکوه بختیاری متصل است، در غرب دره رودخانه کوهرنگ و شمال غرب منطقه عشیره نشین بیرگان قرار دارد. دره بازفت در غرب از جمله عمیق ترین دره های این رشته محسوب می شود.

بررسی وتوپوگرافی قله : مجموعه قلل 4000 متری چری توسط گردنه مرتفع 3800 متری شمالی به قلل زرین کوه و سپس کلونچین و از جنوب به گردنه چری متصل می باشند.

مسیر صعود به قله : هنوز لکه ابرهای کوچک و بزرگی شهرکرد را در بر دارند که در زیر آسمان نیلگونش به سوی فارسان، در حرکتیم. فارسان شهرستانی کوچک است در دشتی وسیع در شمال رشته کوه سالدران. پس از این شهر در ادامه جاده آسفالته به بخش کوچک عشایری چلگرد، شورآب می رسیم. منظره بخش با فوران سرچشمه کوهرنگ از کنار تونل بزرگ آن جزو مناظر اولیه ورود به زردکوه بختیاری است. از طریق جاده سد دوم در امتداد رودخانه زیبای کوهرنگ و در پی گردنه ای مرتفع از جناح غربی زری کوه وکوه لیله به منطقه بیرگان که زیستگاه عشایر بهداروند است وارد می شویم. سپس از پل رو به روی آبادی کوچک کلیکان گذشته و در نزدیکی عشیره نشین کلونچی اسکان می یابیم.

اینجا مکان بی نظیری است. عظمت زردکوه و قلل آن به خوبی هویداست. در کنار کلونچی رودخانه ای از برف های ابدی چری جاری است. شبی را در این مکان سپری کرده و صبح زود به سوی غرب در امتداد رودخانه کمی به جلو می رویم. سپس در مناسب ترین نقطه از آن به سختی عبور کرده، برروی تپه ماهوارهای ماربره قدم می گذاریم. عشایر قندعلی در این مکان سکنی دارند. از روی یال این تپه ماهورها ارتفاع می گیریم. هوای پاک آبی رنگ و لکه های کوچک و بزرگ برف در قعر دره ها، صخره های صاف و یک دست طوسی رنگ، و سرسبزی و طراوت دشت در یر سقف نیلگون آسمان از جمله مناظر بی بدیل زردکوه به شمار می روند. مسیر از میان چندین دهلیز پرشیب که اطراف آن را صخره های بزرگی احاطه کرده ارتفاع گرفته و سپس از شیب ابتدایی آن کاسته می شود و آنگاه برروی پهن دشت مرتفعی با ارتفاعی در حدود 3600 متر قرار می گیریم. این دشت را به سوی غرب و سپس اندکی در جهت جنوب ادامه می دهیم. از قله اصلی خبری نیست و فقط قللی تپه وار در منتهی الیه غربی دیده می شوند. ما زیاد جلو نمی رویم. به پهنه وسیعی از برف می رسیم. به سوی جنوب کاملاً تغییر جهت داده از طریق یال بلندی بر قله ای مرتفع به نم چری شرقی صعود می کنیم. ارتفاع چری شرقی به اندازه 10 الی 20 متر بلندتر از سایر قلل چری است و این را به سختی می توان از فراز آن تشخیص داد. در روبه روی ما به سمت غرب الی 7 قله مرتفع به نام چری غربی دیده می شوند که چری شرقی از طریق یالی به آنها متصل می شود. از فرصتی که داریم استفاده کرده از روی برف های سفت فراز یال عبور کرده رو به سوی غرب به قله مرتفع چری غربی نیز صعود می کنیم. حال از این نقطه به اطراف می نگریم.

دره بازفت با تکه درخت های جنگلی و رودخانه ای آبی رنگ که در ته آن جاری است دیده می شود. در شمال، قلل سرافراز کلونچی و در جنوب، قله مخروطی و دیواره ای به ارتفاع 4000 متر و کوهستان میلی به وضوح پیدا هستند. از اینجا کوه های زاگرس پشت به پشت یکدیگر تا خوزستان ادامه دارند. هوای مطبوعی بر قله حاکم است. با دیدار و شناسایی قلل اطراف این بار به سوی شمال ادامه حرکت داده پس از صعود به قلل شمالی چری که دارای مناظرچون قلل قبلی می باشند از سراشیبی یک پهنه برفی به پایین سرازیر شده به دره ای وسیع در زیر قله چری شرقی می رسیم. امتداد یال شمالی چری را که دنبال کنیم. به ماربره و کلونچی باز می گردیم. بهترین زمان برای صعود به قلل چری اواخر تیرماه می باشد.

وضعیت قله در زمستان : چری نیز چون سایر قلل زردکوه بختیاری سردسیر، طوفانیو پربرف می باشد. راه دسترسی به قله طولانی و با حجم سنگین برف و بهمن همراه است.

 توا کافرون (خانه ی کافران) و غارهای باستانی:

      آثاری با سنگ و ساروج در میان کوه های مشرف بر رودخانه دره گرم  در غرب دشتک و در ارتفاع بسیار زیاد وجود دارد که از سنگ  وساروج ساخته شده اند که در اصطلاح محلی به آن ها «توا کافرون» (خانه های کافران) می گویند این آثار با توجه به شکل و شمایل آن ها و نوع ملاط به کار رفته در آنها (ساروج) و مشابهت با آثار دیگر از جمله قلعه ها و برج های اسماعیلیان به احتمال زیاد قدمت 800 ساله دارند و مربوط به دوره سلجوقیان است

   سنگ های بزرگی برای ساختن آن ها به کار رفته است و پنجره ای در وسط آن ها دیده می شود که به نظر می رسد برای در امان ماندن از دشمنان در آن ارتفاع سخت ساخته شده اند به گونه ای که در حال حال حاضر صعود و دسترسی به آن به سختی صورت می گیرد احتمالاٌ در آن روزگار سطح خاک در دامنه کوه بالاتر بوده و صعود به آن آسانتر بود اما بعدها به دلیل فرسایش خاک به سوی بستر رودخانه پای آن خالی گشته و با گذشت سالیان زیاد به صورت پرتگاه در آمده است بر اساس گفته های محلی در گذشته اشیاء باستانی زیادی شامل شمشیر، خنجر، کوزه، ظروف فلزی و... در این محل یافت شده است به گفته برخی بزرگان دشتک در زمانهای قدیم در هنگام جنگ و درگیری بعضی از مردم برای در امان ماندن از هجوم دشمن به اینجا پناه می آوردند. همچنین در مناطق و کوه های اطراف  دشتک تپه ها و غارهای باستانی متعددی وجود دارد.

این پل، توسط یکی ازخوانین قدرتمند بختیاری، به نام حسینقلی خان ایلخانی بختیاری در شش کیلومتری شهر اردل در کنار روستای بهشت آباد و بر روی رودخانه بهشت آباد ساخته شده است.
این پل برروی رودخانه ی بهشت آباد  در شهرستان اردل واقع شده است ،‌و به فاصله ی 300متری شمال شرقی روستای بهشت آباد قرار دارد. آب بهشت آباد از بهم پیوستن آب کیار و آب های شهرستان فارسان در ابتدای تنگ درکش ورکش جریان می یابد.
پل بهشت آباد در انتهای صخره های درکش ورکش در محلی که صخره ها پایان می یابد وبه نزدیکترین حد خود می رسد احداث شده است، طول پل 20 متر وعرض آن 5/3 متر می باشد. ارتفاع پل تا سطح آب هفت متر است ومصالح آن از سنگ دربدنه وپایه ها وآجر در طاق دهانه می باشد. این پل دارای یک دهانه با قوس جناغی کند ونزدیک به قوس شاه عباسی است.

طاق پل از دوروش رومی دروسط وضربی در کناره ها ساخته شده است. ظاهرا طاق اولیه از مصالح سنگ بوده وپس از تخریب ، طاق کنونی باآجر برروی بقایای سنگی احداث گردید. عرض دهانه پل درپایین 10 متر و ارتفاع آن سه متر است. فاصله ی راس قوس دهانه تا سطح پل یک متراست. پایه های پل از سنگ قلوه ومصالح ساروج ساخته شده است. باتوجه به وضعیت صخره ای موجود عرض وارتفاع پایه ها متفاوت واز یک  متر درپایین به چهار متر دربالا  می رسد. همچنین ارتفاع پایه ها درجهت شمال غرب چهار  متر تا طاق ودر جنوب غرب 5/1 متر می باشد. سطح پل صاف است وطارمی های قدیمی آن از بین رفته اند این پل در دهه های اخیر قبل از احداث پل جدید (درفاصله ی 20 متری آن ) با تیرهای آهنی ومصالح سیمان استحکام بخشی شده است.
پل بهشت آباد یکی از زیبا ترین پل های تاریخ استان است که روزانه تعداد زیادی از شهروندان و گردشگران از این پل بازدید می‌کنند.

غار یخی چما

 غار یخی چما در مجاورت روستای شیخ علیخان در فاصله 25 کیلومتری چلگرد از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.

غار یخی چما در مقابل دشت چما واقع شده و شبیه تنگه‌ای بزرگ و یک انباری پربرف است که ارتفاع برف‌های آن تا 50 متر نیز می‌رسد. لایه‌های یخی این غار در فصول گرم و کم‌بارش دارای ضخامت کمی بوده و بسیار نازک و سست می‌باشند و باید از عبور بر روی آن‌ها و داخل غار اجتناب نمود. 

غار یخی چما به بزرگ‌ترین منبع آب شیرین ایران شهرت دارد

 غار یخی چما یکی از نادرترین و اعجاب‌انگیزترین غارهای استان چهارمحال و بختیاری به شمار می‌رود. قرار گرفتن در دره‌های عمیق و انباشت حجم برف‌های چندین ساله در این غار سبب شده است تا قندیل‌های یخ و توده‌های عظیم برف به صورت دائمی و در تمام فصول سال باقی بمانند.

علاوه بر این غار یخی چما به بزرگ‌ترین منبع آب شیرین ایران نیز شهرت دارد زیرا از زیر یخ‌های این غار، چشمه‌ای با آب سرد جریان یافته که در نهایت به سد کوهرنگ می‌ریزد. 

غار یخی چما در مجاورت روستای شیخ علیخان

نامگذاری این غار یخی به «چما» (یا چی‌ما)، از گویش بختیاری عشایر منطقه گرفته شده است.

با وجود ویژگی‌های منحصر به فرد، این غار یکی از کم‌نظیرترین نقاط گردشگری استان و حتی کشور است که برای بسیاری از گردشگران ناشناخته مانده است.

  قرار گرفتن در دره‌های عمیق و انباشته شدن حجم برف‌های چندین ساله در این مکان باعث شده قندیل‌های یخ و توده‌های عظیم برف به صورت دائمی و در تمام فصول سال باقی بمانند.

غار یخی چما در مقابل دشت چما واقع شده

نشستن برف زمستان در تنگه ای صخره ای، زاویه تابش نور خورشید به تنگه و آب شدن برفها در تابستان، باعث فرسایش قسمت پایین برفها شده و به تدریج تشکیل یک غار یخی در طول گذشت صدها هزار سال رقم زده است.

سطح وسیع برف در غاریخی چما محلی برای تفریح و سرگرمی جوانان و نوجوانان عشایری منطقه چما شده است,در سال‌های اخیر مسابقات اسکی تابستانه کشور نیز در این محل برگزار می‌شده است.

 غار یخی چما یکی از اعجاب‌انگیزترین غارهای استان چهارمحال و بختیاری

غار یخی چما بزرگ‌ترین منبع آب شیرین

 غار یخی چما در مجاورت روستای شیخ علیخان

غار یخی چما در استان چهارمحال و بختیاری

    تصاویر زیبای غار یخی چما

 غار یخی چما سردترین نقطه خاورمیانه

پارک جنگلی پَروَز در 50 کیلومتری شهرستان لردگان و 155 کیلومتری شهرکرد (مرکز استان چهارمحال و بختیاری) قرار دارد.گردشگاه زیبای پروز با طبیعت بهشت گونه خود و قرارگیری در امتداد دره ای سرسبز، سالانه میزبان هزاران گردشگر از داخل و خارج استان می باشد. محیط دنج و خلوت، سایه درختان بلند و قد برافراشته، چشمه های زلال، شالیزارهای سرسبز و درختان جنگلی پیرامون آن، از ویژگی های جالب توجه این گردشگاه به شمار می روند. جاده آسفالته، فضای سبز، سکوی نشیمن، سرویس بهداشتی، پارکینگ و دسترسی به واحدهای اقامتی لردگان، مهم ترین زیرساخت های این منطقه زیبا و دلنشین است. 

پارک جنگلی پَروَز در 50 کیلومتری شهرستان لردگان و 155 کیلومتری شهرکرد قرار دارد

 آبشار معدن نیز یکی دیگر از آبشارهای پرآب این منطقه است که در نزدیکی روستای معدن و در میان صخره های کوهستانی منطقه واقع شده است. ایلامی ها در استخراج فلزات تبحر داشته اند . یکی از معادن مس آنها در روستای معدن در لردگان و معدن کبالت یکی از معادن استراتژیک دنیاست . این روستا در فاصله پنجاه کیلومتری شمال لردگان واقع است. منطقه طبیعت گردی ارمند با عبور از روستای دوپلان در این مسیر آغاز و مسیر انتهای این مسیر با روستای معدن در این استان خاتمه می یابد. روستای دو پلان از جمله روستاهایی است که در این مسیر با وجود عبور رودخانه کارون ، کمپینگ رفتینگ، فعالیتهای ورزشی بانجی جامپینگ (سقوط آزاد ) از دره عمیق که در روستای دوپلان وجود دارد صورت می گیرد.بعد از این روستا مسیر تاریخی دز پارت که این راه قدیمی ترین ایل راه منطقه است مشاهده می شود و قدمت این ایل راه به دوره اتابکان می رسد که محل عبور قسمتی از عشایر بختیاری است.    

 آبشار معدن در نزدیکی روستای معدن و در میان صخره های کوهستانی منطقه واقع شده است

جوشش چشمه های مصفای برم در مرکز شهر لردگان ، گردشگاهی با همین نام را به وجود آورده است . این چشمه علاوه بر تامین آب کشاورزی ، یکی از سر شاخه های کارون به حساب می آید و چشم انداز زیبایی را برای شهر لردگان به وجود آورده است . 

چشمه برم لردگان، چشم انداز زیبایی را برای شهر لردگان به وجود آورده است

این مسیر بدلیل وجود مجموعه های تفریحی در محل پل زمانخان، شرایط اقلیمی مناسب، دسترسی نزدیک به مرکز استان و شهرهای استان چهارمحال و بختیاری همیشه مورد توجه گردشگران بوده است. در انتهای این مسیر سد و دریاچه زاینده رود وجود دارد که به نوبه خود زیباست . حوزه آبریز زاینده رود با مساحتی حدود 3200 کیلونتر مربع از قسمت شرق سلسله جبال زاگرس بختیاری شروع و پس از طی مسافتی در حدود 360 کیلومتر در جلگه اصفهان به باتلاق گاوخونی می ریزد.

تمامی مسیر حاشیه زاینده رود از سامان تا قراقوش (نزدیک سد زاینده رود) دارای مناظر زیبا و چشم نواز است.

آبشار تنگ زندان
این آبشار در دره تنگ زندان در منطقه حفاظت شده سبز کوه روبری قله کلار قرار دارد.کرودی کن در زبان محلی مرکب از کلمه های کر به معنای مه و دی به معنای دود است نامی زیبا برای این آبشار که به خاطر ریزش آب از ارتفاع بالا و باد که باعث معلق شدن ذرات ریز آب در آسمان می شود به آن داده شده است. این آبشار در 55 کیلومتری شمال لردگان در استان چهار محال و بختیاری قرار دارد. این آبشار در بین دیواره های سنگی بلندی از دو طرف در میان دره ای عمیق واقع شده است. به دلیل سختی دسترسی به این مسیر نام این دره تنگ زندان گذاشته شده كه مجموعه ای زیبا از كوهستان ، آبشار ، جریان آب ،گیاهان خودرو و حیات وحش است ، چند صباحی بیش نیست كه آبشار به شكل اتفاقی طی یك گشت هوایی نقاب از رخ زیبای بی مثال خود باز كرد و الان تنها گردشگران و كوهنوردانی كه خستگی سفری چند روزه از میان صخره ها و ناهمواریهای كوهستان را به جان می خرند ، می توانند حظ بصرازاین قطعه گمشده بهشت زمینی را در ضمیر خاطره یا چشم تنگ دوربینهای تصویربردار خود جاودانه كنند. مسیر این آبشار از طریق کره بست و پل خدا آفرین است. ارتفاع آن بسیار بلند و منظر آن بسیار دیدنی و جالب است. طول كلی آبشار 120 متر است و طی دو مرحله 50 و 70 متری سرازیر می شود. حجم آب فروریخته از بالای آبشار باعث پخش شدن قطرات و ذرات بسیار ریزی در فضا می شود که همچون مه یا دود سفید رنگی تمام فضای اطراف آن را می پوشاند و باعث عدم دسترسی نزدیك به آبشار می شود. بطوریكه از فاصله حدود 100 متری آبشار باید به آن نگریست یا عكسبرداری نمود. و برای كمی نزدیك شدن باید پوشش كامل ضد آب، پانچو یا بارانی بر تن داشت.

 آبشار تنگ زندان در دره تنگ زندان در منطقه حفاظت شده سبز کوه روبری قله کلار قرار دارد

آبشار آتشگاه، آبشاری است که در شهرستان لردگان، در فاصلهٔ ۴۰ کیلومتری شهر لردگان و ۱۹۰ کیلومتری شهرکرد و ۲۰ کیلومتری روستای سردشت قرار دارد. این آبشار در دره‌ای به طول سه کیلومتر قرار دارد که مسیر آن از محل چشمه تا اتصال به رودخانه خرسان را فضای سرسبز از انواع درختان و گیاهان جنگلی فراگرفته‌است و شیب زیاد و پستی و بلندی‌های دره، آبشارهای کوچک متعددی را ایجاد کرده‌است.

رود خرسان نیز که از سرچشمه‌های اصلی رودخانه بزرگ کارون و از ارتفاعات برفگیر دنا و زاگرس مرکزی در جنوب استان اصفهان و شمالکهگیلویه و بویر احمد سرچشمه می‌گیرد، پس از الحاق چندین رود و چشمه دیگر در چهار محال بختیاری وارد استان خوزستان می‌شود.

جاده آسفالته، نشیمنگاه، آلاچیق، سرویس بهداشتی و دسترسی به روستاهای اطراف از امکانات موجود درآبشار آتشگاه لردگان است.

 طاق سنگي هاي جونقان واقع در 8 كيلومتري شهر جونقان و در ابتداي تنگه در كش وركش (مسير شهركرد- اردل) با شيوه اي خارق العاده به صورت خشكه چين احداث گرديده اند. 

در اين مكان با استفاده از سنگهاي تراش و با بهره گيري از فن نخ كشي طاقهاي قوسي تا عمق 7 متر، ارتفاع 5/2 و عرض 3 متر ساخته شده كه طي قرون متمادي در برابر زلزله هاي فراوان و ساير عوامل طبيعي تخريبگر، مقاومت نموده و بخشي از بنا به دست عوامل انساني تخريب شده است. 

سنگ نوشته های دوره مشروطیت به دستور "حاج خسروخان سردار ظفر بختیاری " ،" حاج علی قلی خان سردار اسعد دوم بختیاری " و" جعفر قلی خان سردار اسعد سوم بختیاری " مقارن با جنگ جهانی اول بر روی یک تخته سنگ در کوهپایه ای از رشته کوه" زاگرس" جاودان شد. سنگ نوشته مشروطیت پیر غار شرح فعالیتهای مجاهدین چهار محال و بختیاری برای مبارزه با استبداد محمد علی شاه قاجار است این سنگ نوشته ها علاوه بر شرح وقایع مربوط به فتح اصفهان و تهران وهمراهی مجاهدان چهارمحال و بختیاری با نهضت مشروطه خواه روحانیت اصفهان به رهبری آیت الله"نورالله اصفهانی"، مبین جریان های فکری سیاسی و اجتماعی حاکم بر جنوب غربی ایران مقارن با اعاده مشروطه دوم و سقوط استبداد صغیر است. این سنگ نوشته ها بیانگر عدالت خواهی مردم استان چهار محال وبختیاری و اعاده مشروطه دوم متعلق به 98 سال پیش است. مشروطه خواهان چهارمحال وبختیاری از مسیر های "دزک"،"جونقان"، "دهکرد(شهرکرد فعلی)"،"شهرک"،"وانان" چالشتر،فرادنبه و فارسان تحت فرماندهی " ابراهیم خان ضرغام السلطنه برای پیوستن به روحانیت مشروطه خواه به سمت اصفهان حرکت کردند. این حرکت عدالت خواهانه و مشروطه خواهانه با رمز "علی(ع)"و " لااله الاالله محمد رسول الله(ص)" آغاز شد و پس از الحاق به روحانیت اصفهان، محور حرکت برای فتح اصفهان قرار گرفت. سنگ نوشته هی مشروطیت در روستای ده چشمه از توابع شهرستان فارسان در 39 کیلومتری شهرکرد واقع شده و به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری این استان است.

کتیبه ها در چهار قسمت مجزا به سینه صخره های سلیسی و به ترتیب حدوث زمان وقایع از راست به چپ حجاری شده اند . کتیبه سوم تقریبا در حد فاصل و زیر دو کتیبه ابتدایی قرار گرفته که خود شامل دو بخش مجزا است. نوع خط کتیبه ها نعستعلیق که گاه با شکسته آمیخته شده است.

شهرستان کوهرنگ به دلیل داشتن جاذبه‌های طبیعی فراوان و چشمه‌های جوشان، یک شهرستان توریستی، سیاحتی، عشایری و ورزشی شمرده می‌شود که ماه اردیبهشت یکی از بهترین زمان‌ها جهت سفر به این منطقه می‌باشد.

در شمال شهر اردل و در دامنه هاي رشته کوه جهان بين رودخانه معروف ميزدج جاري است که از شعب اصلي کارون مي باشد. اين رودخانه در مسير خود آبشارهاي سالدران و بهشت آباد را در منطقه اي به همين نام پديد مي آورد. بهشت آباد در فاصله هفت کيلومتري شمال شرق اردل واقع شده و به راستي که نام زيبنده اي دارد. اين آبشارها از زيباترين مناظر کوهستاني منطقه هستند. روستای بهشت آباد درفاصله 5کیلومتری شهرستان اردل و 70کیلومتری شهرکردمرکز استان چهار محال و بختیاری قراردارد. روستای بهشت آباد علاوه بر رودخانه، آبشارها  و پوشش گیاهی زیبایش دارای بناهای تاریخی می باشد که می توان به پل قدیمی بهشت آباد و تپه بهشت آباد اشاره کرد.

موقعیت و مشخصات
تالاب چغاخور در موقعیت جغرافیایی N3155 E5054 در استان چهار محال و بختیاری واقع است.این تالاب در مسیر جاده شهرکرد-خوزستان قرار گرفته و از شهر کرد ۶۵ کیلومتر فاصله دارد. تالاب بين المللي و زيباي چغاخور با مساحتي حدود 2300 هكتار در دامنه ارتفاعات برآفتاب در شمال و كلار در جنوب در نزديكي شهر بلداجي واقع گرديده و يكي از زيباترين و بزرگترين تالابهاي استان چهار محال و بختیاری است. اين تالاب در مسير جاده شهركرد- خوزستان قرار گرفته و از شهركرد 65 كيلومتر فاصله دارد. در بهترين شرايط و موقعيت بارندگي، عمق آب تالاب به 3 متر مي‌رسد.

رشته كوه زيباي كلار نيز در سمت جنوب غربي مشرف بر تالاب است كه قله آن 3830 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. تالاب را مرغزاري وسيع در بر گرفته كه مساحت آن حدود 700 هكتار برآورد شده است. اين مرغزار در ماه‌هاي ارديبهشت تا مهر كه سطح آب رو به كاهش مي‌گذارد، از اين هم وسيع‌تر مي‌شود. مساحت آبى تالاب از ۱۳۶۰ هكتار قبل از احداث سد بر روى آن تا 2300 هكتارى بعد از احداث سد و مساحت منطقه شكار ممنوع ۲۵۰۰ هكتار برآورد شده است.

تأمین آب
آب و هواى تالاب چغاخور متاثر از چهار نوع توده هوا شامل توده هاى هواى قطبى و پرفشار از سمت اروپا، توده هاى هواى مديترانه اى، توده هاى هواى قطبى از شمال كشور و توده هاى هواى حاره بحرى است. اعتدال هوا در تابستان يكى از جذابيت هاى تفريحى اين ناحيه است. منابع آبى تالاب عمدتاً از طريق نزولات جوى و چشمه هاى حاشيه كوه كلار تامين مى شود. مساحت حوزه تالاب حدود ۱۱ هزار و پانصد دروازه و نيم هكتار است كه قسمت اعظم آن را كوه كلار دربرگرفته است.

امكانات و تسهيلات حال و آینده
راه دسترسي آسفالته، آب آشاميدني، سرويس بهداشتي، فضاي سبز، سكوي نشيمن، دسترسي به واحد اقامتي و پذيرايي، پاركينگ از امکانات مناسب برای بازدیدکنندگان این موهبت الهی است. مطالعات طرح ساخت، دهكده سياحتي چغاخور در فضايي به وسعت 20 هكتار از زمينهاي حاشيه تالاب سد چغاخور در استان چهارمحال و بختياري پايان يافته است.

مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان چهارمحال و بختياري با اعلام اين خبر، افزود: مطالعات اين طرح امسال آغاز شده و براي ايجاد زيرساختهاي مورد نياز آن يك ميليارد ريال اختصاص يافته است. اين دهكده سياحتي در 2 بخش عمومي و خصوصي ساخته مي شود و در بخش عمومي آن بيش از 13 هكتار فضاي سبز، 2/6 هكتار مسيرهاي تردد و بيش از 4 هكتار فضاي سرپوشيده ايجاد خواهد شد. ساخت رستوران، چايخانه، سياه چادر، استراحتگاه مسافران، هتل و زمين ورزشي از جمله امكانات پيش بيني شده در دهكده سياحتي چغاخور به شمار می رود. در اين دهكده 173 واحد مسكوني ساخته مي شود كه از اين تعداد 150 پلاك به صورت ويلايي و 23 پلاك به صورت انبوه سازي خواهد بود تا در اختيار گردشگران داخلي و خارجي قرار گيرد.

امروزه نياز شديد به بهره‌برداري از ذخاير زيرزميني، منابع آب و انتقال آن، احداث و پايدار‌سازي فضاهاي زيرزميني از جمله تونل را ضروري ساخته است. در اين ميان تونل‌هاي انتقال آب از نواحي پر آب به مناطق خشك و كم آب از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. منطقه مورد مطالعه حدود 109 كيلومتري جنوب شهرستان شهركرد در استان چهارمحال و بختياري واقع است.آب جمع آوري شده در محل سد انحرافي سبزكوه پس از ورود به كانال به طول 4500 متر، از طريق تونل به طول 8 /8574 متر به محل درياچه سد چغاخور انتقال خواهد يافت. به همین خاطر آب سد بالا آمده و عمق آن افزایش می یابد و شاید باعث عدم مرگ تالابهای زیر دست گردد.

راههای دسترسی
راه هاى دسترسى به تالاب از طريق جاده آسفالته بروجن، ناغان و شهركرد، ناغان در ضلع شرقى و شمال غربى و راه آسفالته سرد روستاهاى حاشيه در ضلع غربى در جنوب شرقى تالاب امكان پذير است.

گیاهان منطقه
پوشش گياهى تالاب را گونه هاى حاشيه اى، نم پسند، شناور و غوطه ور تشكيل مى دهند كه از آن جمله مى توان بيد، مرغ جگن، پتامژتون، پلى گونيوم، ساز و غيره را نام برد.

پرندگان و جانوران منطقه
فضاي وسيع و هواي لطيف و چشم اندازهاي بديع همراه با آواز و پرواز پرندگان مهاجر و بومي اين تالاب را در رديف يكي از كانونهاي مهم جذب گردشگري در استان قرار داده است. اين ناحيه، آب و هوايي معتدل و زمستانهاي سرد دارد و از نقاط ييلاقي چهارمحال و بختياري محسوب مي‌شود. از پاييز تا بهار هر سال هزاران پرنده بومي و مهاجر در اين تالاب به سر مي‌برند و تخم‌گذاري مي‌كنند. از انواع پرندگان دائمي يا مهاجري كه در اين تالاب شناسايي شده‌اند مي‌توان به انواع مرغابي، غاز و اردك، آنقوت، چنگر و انواع حواصيل، لك لك سفيد، کشیم، باکلان، فلامينگو، شكارى ها، پلوه، حواصيل، اكراس، قو، سليم و كاكايى ها و خروس كولي اشاره كرد.

از ديگر گونه هاى جانورى اين منطقه مى توان به خزندگانى چون انواع مارها، بزمجه ها، لاك پشت آبزى و پستاندارانى نظير گراز، شغال، سمورسنگى، شنگ، روباه، خرگوش، گرگ، انواع قورباغه اشاره نمود.


ماهیان منطقه
ماهیهای تالاب عبارتند ازماهى گورخرى، زرده پر، عروس و ماهيان تحميل شده به تالاب مانند كپور، فيتوفاك، آمور و شیرماهی اشاره كرد. لازم به ذكر است وسعت زيستگاهى بسيار خوب و فقدان يا كم بودن منابع آلاينده، وجود گونه هاى ماهى در تالاب داراى ارزش ژنتيكى و كنترل بيولوژيكى، زيستى، مطالعاتى، صيد، تجارى و غذايى، زيست گونه منحصر به فرد ماهى گورخرى (از خانواده گامبوزيا) در اين تالاب، نزديكى به امامزاده هاى حمزه على و دو تالاب شالو و سولقان و همچنين امكان دسترسى به جاده آسفالته درجه يك در كوتاه ترين زمان از جمله ويژگى هاى منحصر به فرد تالاب چغاخور است.

www.irandeserts.com

آبشار پيرغار فارسان در موقعیت جغرافیایی E503241 N321259 در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. ابشار پيرغار كه در كانون گردشگري پيرغار روستاي دهچشمه شهرستان فارسان قرار دارد يكي از زيبا ترين مكانهاي طبيعي استان است اين ابشار زيبا كه از فرازكوه پيرغار سرازيرمي شود سكوت طبيعت را درهم مي شكند وزيبايي خاصي به منطقه مي بخشد يخ زدگي اين ابشار قنديل هاي زيبايي را ساخته كه چشم هر بيننده را به سوي خود جلب مي كند.

این آبشار نام خود را از غاری آهکی و ناشناخته می گیرد که اهمیت تاریخی بسیار دارد این آبشار در روستایی به نام ده چشمه قرار دارد که آبی که از همین آبشار به زمین می ریزد از کنار این روستا گذشته و کشتزار های زیادی را سیراب میکند. از مسیر های ایجاد شده در کوه میتوان با یک کوه پیمایی متوسط  خود را به بالا ترین نقطه آبشار و در ادامه مسیر با دنبال کردن آب به سرچشمه آن رسید. آبشار در جنوب غربی و 40 کیلومتری شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری و در نزدیکی شهر فارسان در روستایی به نام ده چشمه واقع شده است. بهترین مسیر برای گردشگران رساندن خود به شهرکرد و ادامه مسیر به سمت شهر فارسان است. البته مردم این محل را بیشتر به خود پیرغار یا ده چشمه می شناسند و روی تابلو ها هم محلگردشگری پیرغار یا ده چشمه نوشته شده است..در ضمن جاده رسیدن به آبشار کاملا مطلوب و آسفالت بوده و از پارکینگ مناسبی برخوردار است.و زمینه اطراق کردن  نیز فراهم میباشد.

تفرجگاه 'چشمه وقت و ساعت 'در شهرستان شهركرد در فاصله دو كيلومتري روستاي شمس آباد و در جوار كوه هاي جهان بين واقع شده است.

این چشمه خاموش و خروشان ، یک ساعت به طور کامل خشک و یک ساعت دیگر به چشمه ای خروشان تبدیل مى شود.

با اینکه هنوز دلیل علمى قانع کننده اى در این باره ارایه نشده است ، ولى زمین شناسان وجود سفره هاى زیر زمینى خاصى را علت جوشش و خشک شدن این چشمه اعلام مى کنند .

در تفرجگاه چشمه وقت و ساعت ، درختان سر به فلک کشیده ای وجود دارد که سایه سارآنها مکانى مفرح براى گردشگران ایجاد کرده است .

این چمشه که در 25 کیلومترى شهرکرد قرار دارد ، سالانه دهها هزار گردشگر داخلى و خارجى از آن دیدن می کنند.

چشمه سرداب رستم آباد در شهرستان اردل ودر فاصله ی 70 کیلومتری مرکز استان (شهرکرد)قرار دارد .

گردشگاه چشمه زنه هفشجان

در دامنه رشته کوه جهان بین و ۲ کیلومتری هفشجان و ۲۰ کیلومتری شهرکرد واقع شده است. در روز طبیعت هرسال بیش از ۱۰ هزار نفر از گردشگاه چشمه زنه و طبیعت زیبای آن دیدن می‌کنند.

این گردشگاه از مهم ترین جاذبه‌های گردشگری نزدیک به شهرکرد مرکز کنونی استان چهارمحال و بختیاری است و آب معدنی و لاله‌های واژگون آن از مهم ترین ویژگی‌های آن می‌باشد. به منظور تأمین بخشی از آب کشاورزی دشت هفشجان، سدی در ۲۰ کیلومتری جنوب شهرکرد و شمال کوه جهان بین و ۳ کیلومتری شهر هفشجان بر روی این چشمه احداث شده است. این سد خاکی با هسته رسی، دارای مخزنی به حجم ۱/۳ میلیون مترمکعب می‌باشد. طول تاج سد ۴۱۰ متر و عرض تاج آن ۸ متر و ارتفاع از روی پی در عمیق‌ترین ناحیه ۴۲ متر است.در وجه تسمیه نام چشمه زنه باید توجه داشت که نام زنه به علت زایش چشمه‌ای جوشان در کوه جهان بین هفشجان می‌باشد.

چشمه دیمه یکی از سرچشمه های اصلی زاینده رود می باشد که قبل از ایجاد تونلهای کوهرنگ وجود داشته و هنوز هم میباشد.،در ده کیلومتری چلگرد ودر مجاورت روستای د یمه واقع گردیده است .آب این چشمه یکی از گواراترین آبهای جهان است و خواص درمانی زیادی از جمله جلوگیری از پوسیدگی دندان به خاطر وجود کلسیم و درمان عفونت های کلیوی دارد.

در کنار این چشمه و روستای دیمه کارخانه های آب معدنی نیز قرار دارد.که محصولات آن به کشور های دیگر صادر می گردد.

کوهستانی بودن طبیعی و بکر بودن این منطقه باعث گردیده به عنوان یکی از زیباترین گردشگاههای شهرستان کوهرنگ انتخاب شود.بهترین فصل بازدید از این جاذبه گردشگری بها ر و تابستان است.

 موقعیت و مشخصات 

تالاب جغاخور در موقعیت جغرافیایی N3155 E5054 در استان چهار محال و بختیاری واقع است. تالاب بين المللي و زيباي چغاخور با مساحتي حدود 2300 هكتار در دامنه ارتفاعات برآفتاب در شمال و كلار در جنوب در نزديكي شهر بلداجي واقع گرديده و يكي از زيباترين و بزرگترين تالابهاي استان چهار محال و بختیاری است. اين تالاب در مسير جاده شهركرد- خوزستان قرار گرفته و از شهركرد 65 كيلومتر فاصله دارد. در بهترين شرايط و موقعيت بارندگي، عمق آب تالاب به 3 متر مي‌رسد.

رشته كوه زيباي كلار نيز در سمت جنوب غربي مشرف بر تالاب است كه قله آن 3830 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. تالاب را مرغزاري وسيع در بر گرفته كه مساحت آن حدود 700 هكتار برآورد شده است. اين مرغزار در ماه‌هاي ارديبهشت تا مهر كه سطح آب رو به كاهش مي‌گذارد، از اين هم وسيع‌تر مي‌شود. مساحت آبى تالاب از ۱۳۶۰ هكتار قبل از احداث سد بر روى آن تا 2300 هكتارى بعد از احداث سد و مساحت منطقه شكار ممنوع ۲۵۰۰ هكتار برآورد شده است.

تأمین آب 
آب و هواى تالاب چغاخور متاثر از چهار نوع توده هوا شامل توده هاى هواى قطبى و پرفشار از سمت اروپا، توده هاى هواى مديترانه اى، توده هاى هواى قطبى از شمال كشور و توده هاى هواى حاره بحرى است. اعتدال هوا در تابستان يكى از جذابيت هاى تفريحى اين ناحيه است. منابع آبى تالاب عمدتاً از طريق نزولات جوى و چشمه هاى حاشيه كوه كلار تامين مى شود. مساحت حوزه تالاب حدود ۱۱ هزار و پانصد دروازه و نيم هكتار است كه قسمت اعظم آن را كوه كلار دربرگرفته است.

امكانات و تسهيلات حال و آینده 
راه دسترسي آسفالته، آب آشاميدني، سرويس بهداشتي، فضاي سبز، سكوي نشيمن، دسترسي به واحد اقامتي و پذيرايي، پاركينگ از امکانات مناسب برای بازدیدکنندگان این موهبت الهی است. مطالعات طرح ساخت، دهكده سياحتي چغاخور در فضايي به وسعت 20 هكتار از زمينهاي حاشيه تالاب سد چغاخور در استان چهارمحال و بختياري پايان يافته است.

مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان چهارمحال و بختياري با اعلام اين خبر، افزود: مطالعات اين طرح امسال آغاز شده و براي ايجاد زيرساختهاي مورد نياز آن يك ميليارد ريال اختصاص يافته است. اين دهكده سياحتي در 2 بخش عمومي و خصوصي ساخته مي شود و در بخش عمومي آن بيش از 13 هكتار فضاي سبز، 2/6 هكتار مسيرهاي تردد و بيش از 4 هكتار فضاي سرپوشيده ايجاد خواهد شد. ساخت رستوران، چايخانه، سياه چادر، استراحتگاه مسافران، هتل و زمين ورزشي از جمله امكانات پيش بيني شده در دهكده سياحتي چغاخور به شمار می رود. در اين دهكده 173 واحد مسكوني ساخته مي شود كه از اين تعداد 150 پلاك به صورت ويلايي و 23 پلاك به صورت انبوه سازي خواهد بود تا در اختيار گردشگران داخلي و خارجي قرار گيرد.

امروزه نياز شديد به بهره‌برداري از ذخاير زيرزميني، منابع آب و انتقال آن، احداث و پايدار‌سازي فضاهاي زيرزميني از جمله تونل را ضروري ساخته است. در اين ميان تونل‌هاي انتقال آب از نواحي پر آب به مناطق خشك و كم آب از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. منطقه مورد مطالعه حدود 109 كيلومتري جنوب شهرستان شهركرد در استان چهارمحال و بختياري واقع است.آب جمع آوري شده در محل سد انحرافي سبزكوه پس از ورود به كانال به طول 4500 متر، از طريق تونل به طول 8 /8574 متر به محل درياچه سد چغاخور انتقال خواهد يافت. به همین خاطر آب سد بالا آمده و عمق آن افزایش می یابد و شاید باعث عدم مرگ تالابهای زیر دست گردد.

راههای دسترسی 
راه هاى دسترسى به تالاب از طريق جاده آسفالته بروجن، ناغان و شهركرد، ناغان در ضلع شرقى و شمال غربى و راه آسفالته سرد روستاهاى حاشيه در ضلع غربى در جنوب شرقى تالاب امكان پذير است.

گیاهان منطقه 
پوشش گياهى تالاب را گونه هاى حاشيه اى، نم پسند، شناور و غوطه ور تشكيل مى دهند كه از آن جمله مى توان بيد، مرغ جگن، پتامژتون، پلى گونيوم، ساز و غيره را نام برد.

پرندگان و جانوران منطقه 
فضاي وسيع و هواي لطيف و چشم اندازهاي بديع همراه با آواز و پرواز پرندگان مهاجر و بومي اين تالاب را در رديف يكي از كانونهاي مهم جذب گردشگري در استان قرار داده است. اين ناحيه، آب و هوايي معتدل و زمستانهاي سرد دارد و از نقاط ييلاقي چهارمحال و بختياري محسوب مي‌شود. از پاييز تا بهار هر سال هزاران پرنده بومي و مهاجر در اين تالاب به سر مي‌برند و تخم‌گذاري مي‌كنند. از انواع پرندگان دائمي يا مهاجري كه در اين تالاب شناسايي شده‌اند مي‌توان به انواع مرغابي، غاز و اردك، آنقوت، چنگر و انواع حواصيل، لك لك سفيد، کشیم، باکلان، فلامينگو، شكارى ها، پلوه، حواصيل، اكراس، قو، سليم و كاكايى ها و خروس كولي اشاره كرد.

از ديگر گونه هاى جانورى اين منطقه مى توان به خزندگانى چون انواع مارها، بزمجه ها، لاك پشت آبزى و پستاندارانى نظير گراز، شغال، سمورسنگى، شنگ، روباه، خرگوش، گرگ، انواع قورباغه اشاره نمود.


ماهیان منطقه 
ماهیهای تالاب عبارتند ازماهى گورخرى، زرده پر، عروس و ماهيان تحميل شده به تالاب مانند كپور، فيتوفاك، آمور و شیرماهی اشاره كرد. لازم به ذكر است وسعت زيستگاهى بسيار خوب و فقدان يا كم بودن منابع آلاينده، وجود گونه هاى ماهى در تالاب داراى ارزش ژنتيكى و كنترل بيولوژيكى، زيستى، مطالعاتى، صيد، تجارى و غذايى، زيست گونه منحصر به فرد ماهى گورخرى (از خانواده گامبوزيا) در اين تالاب، نزديكى به امامزاده هاى حمزه على و دو تالاب شالو و سولقان و همچنين امكان دسترسى به جاده آسفالته درجه يك در كوتاه ترين زمان از جمله ويژگى هاى منحصر به فرد تالاب چغاخور است.

با طي مسافت 15 كيلومتر از شهركرد، حيات وحش باور نكردني اين منطقه قابل مشاهده است و مسافراني كه مسير شهركرد - اصفهان را طي مي كنند در كنار جاده مناظر بي بديلي از اين پارك وحش ديدني را مشاهده خواهند كرد.

علاوه بر حيات وحش و آب و هواي معتدل، دره هاي زيبا همچون "پاچفت" و "بستان شير" مامني خواهند بود براي مسافراني كه مي خواهند به دور از هياهوي شهر ساعتي در آرامش بياسايند.

براساس بررسيهاي انجام شده پوشش گياهي منطقه شامل 20 تيپ گياهي است كه تقريبا در تمام آنها گونه هاي مختلف گون و برخي از گندميان ديده مي شود، در اين بررسيها 252 گونه متعلق به 52 تيره شناسايي شده كه تعداد كمي از آنها يكساله و اغلب چند ساله علفي هستند

مجموعه پارك ملي تنگ صياد با مساحت 27 هزار هكتار در 15 كيلومتري شهركرد واقع شده است.

پارك ملي تنگه صياد در استان چهارمحال و بختياري بين N3205 الي N3220 عرض شمالي و E5055 الي E5110 طول شرقي واقع شده است.مساحت آن درحدود 27244هكتار مي باشد.

پوشش گياهي: انواع گندميان ,‌ گون,‌ دم اسبيان ,‌كنگر ,‌ريواس, آويشن ,‌بابونه ,‌ شاه تره ,‌بارهنگ,‌ رازيانه,خاكشير, كاسني, شيرين بيان ,‌ بادام كوهي , مو وحشي,‌ انجير وآلبالوي كوهي .

پستانداران : كل و بز , قوچ و ميش ,‌ ‌پلنگ ,‌ كفتار ,‌روباه ,‌ شغال ,‌ گرگ ,‌ گربه وحشي .

پرندگان : كبك دري ,‌كبك,‌ تيهو,‌ باقرقره ,‌ عقاب , قرقي,‌ سارگپه ,‌ دال,‌ شاهين .

خزندگان : انواع مارها و ‌لاك پشت

تاریخ تاسیس منطقه از ابتدا تاکنون
اين منطقه در سال 1349 از طرف شوراي عالي شکار باني و نظارت بر صيد به عنوان منطقه شکار و تير اندازي ممنوع اعلام گرديد . در سال 1352 با تصويب شوراي عالي حفاظت محيط زيست به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام و در سال 1374 نيز حدود 4372 هکتار از قسمت مياني آن تبديل به پارک ملي شد.
 

موقعیت عمومی منطقه
از نظر تقسيمات کشوري محدود منطقه قسمتهايي از بخش شرقي شهرستان شهرکرد و بخش غربي شهرستان بروجن و كيار را در بر مي گيرد  و فاصله آن تا مرکز استان 15 کيلومتر مي باشد.
 

وسعت منطقه
منطقه تنگ صياد ناحيه کوهستاني و مرتفع با مختصات ´ 59 و °50 تا ´9 و°51 طول شرقي و´31 و°32 تا ´17 و°32 عرض شمالي و حدود 27000 هکتار مساحت دارد
5-ویژگی و سیمای عمومی منطقه( شامل وضعیت توپوگرافی , چشم انداز, پو شش گیاهی وگونه های شاخص گیاهی , وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدورها )
 

اقليم منطقه 
بر اساس دو اقليم نماي آمبرژه و دومارتن اين منطقه در قلمرو اقليمي خشک و نيمه خشک و بر اساس تقسيم بندي انجام گرفته توسط دانشگاه اصفهان داراي آب و هواي نيمه مرطوب و معتدل با زمستانهاي سرد مي باشد . ميانگين دراز مدت بارندگي سالانه در منطقه 424 ميلي متر( حداکثر 625 و حداقل 170 ميلي متر) و ميانگين سالانه دما در بخش هاي مختلف منطقه مورد مطالعه از 6/8 تا 6/10 درجه سانتي گراد برآورد شده است . حداکثر ، ميانگين و حداقل روزهاي يخ بندان 151 ، 122 ، 105 روز بوده است که حداکثر آن در دي ماه با 5/28 روز مي باشد. ميانگين رطوبت نسبي در منطقه 45 درصد است که بين 11 درصد در خرداد تا 94 درصد در دي ماه تغيير مي کند .
 

منابع آب  
مورفولوژي و زمين شناسي خاص منطقه تنگ صياد موجب ايجاد آبراهه هاي متعدد نسبتا بزرگ و کوچک (در حدود هفتاد آبراهه ) شده است که وسعت آنها کمتر از يک کيلو متر مربع تا بيش از 60 کيلو متر مربع و طول آنها کمتر از يک کيلومتر تا بيش از 13 کيلومتر تغيير مي کند . اين آبراهه ها کاملا فاقد جريان پايدار و دائم بوده ، فصلي و بعضا سيلابي هستند . متوسط جريانهاي سطحي آبراهه ها در کل منطقه بين 5/24 تا 5/21 ميليون متر مکعب در سال تخمين زده شده است.42 دهنه چشمه نيز در اين منطقه وجود دارد که 38 دهنه آن داراي آبدهي دائمي و 4 دهنه نيز فصلي هستند از جمله اين چشمه ها مي توان به چشمه هاي آبشر شر، ريزاب ، سنگ سفيد و بيدخل اشاره نمود.
 

پوشش گياهي 
20 تيپ گياهي و252 گونه گياهي متعلق به 52 تيره که حدود 30 گونه انحصاري ايران مي باشد در منطقه جمع آوري و شناسايي گرديده که نشان دهنده اهميت اين ذخيره گاه ژنتيکي و حدود 70 گونه داراي ارزش گياهي مي باشند.شاخص ترين گونه ها به قرار زير است.
گونAstragalus myriacanthus- گون A.susianusكرك Cousiniatenuiramulaجاز      scoriola  orientalis 
 

گونه هاي جانوري 
تا کنون در منطقه مذکور 24 گونه پستاندار از  19 جنس متعلق به 14 خانواده ، 70 گونه پرنده از 54 جنس متعلق به 35 خانواده ، 26 گونه خزنده و 4 گونه دو زيست شناسايي شده است.
بين پستانداران منطقه 4 گونه در طبقه بندي IUCN از گونه هاي در معرض انقراض آسيب پذير وجود دارد و برخي پستانداران منطقه شامل : 
کل و بز: Capra aegagrus ، قوچ و ميش: Ovis  orientalis isphahanica
پلنگ:  Panthera pardus  ،   روباه Vulpes vulpes  ،  گربه وحشي : Felis catus ،  
پرندگان حمايت شده موجود در منطقه حدود 17 %     گونه هاي پرندگان منطقه را شامل  مي شوند از انواع پرندگان مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
کبک دري:Tetragullus caspicus ، عقاب طلايي :Aquila chrysaetus   
کبک :  Alectoris chukar
از انواع خزندگان :
لاک پشت برکه اي خزري: Mauremys caspica  آگاماي اليويه : Trapulus ruderatus ruderatusمار پلنگي :Coluber ravergeiri ravergieri
واز انواع دو زيستان :
قورباغه معمولي : Rana  ridibunda  ridibundaوزغ معمولي: Bufo bufo
 

راههاي دسترسي 
جاده آسفالته بروجن – شهرکرد ، جاده آسفالته فرخشهر ، جاده قديم دهنو ، جاده هاي حاشيه منطقه و جاده جيپ رو احمد آباد ، جاده جيپ رو  بستان شير و جاده جيپ رو تنگ صياد ، جاده هاي داخلي منطقه مي باشند.
 

جاذبه های اکوتوریستی
تنوع گونه هاي گياهي  منطقه ، وجود چشم اندازها و مناظر متنوع و بديع که حاصل وجود اکوسيستم کوهستان مي باشد تفريحات فيزيكي پر تحرك مانند كوه نوردي،صخره نوردي،شكار تفريحي، همچنين چشمه هاي دائمي ، تماشاي حيات وحش ، دسترسي آسان به جاده آسفالته ، نزديکي به مرکز استان و استان اصفهان از قابليت هاي منطقه از نظر گردشگري مي باشند.
 

وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی
منطقه تنگ صیاد عاری ازوجود مناطق مسکونی در داخل خود می باشد اما در حاشیه و پیرامون آن شهرها و روستاهائی وجود دارد که از آن جمله : شهر فرخشهر در شمال منطقه ، روستای ایرانچه در غرب و روستای دهنو در جنوب از مراکز مسکونی هستند که در حاشیه منطقه قرار دارند و روستای دستگرد ، سورک و شهرسفید دشت نیز با فاصله از منطقه ازدیگر مراکز مسکونی هستند که تنگ صیاد از وجود آنان تحت تاثیر قرار میگیرد . تاثیراتی چون : چرای دام ، توسعه شهر و روستا ، دسترسی آسان جهت تعرض و یا تخلف در منطقه  ، شکار غیرمجاز و زنده گیری حیوانات ، تقاضای برداشت شن وماسه ، سنگ ، گیاهان علوفه ای و… نمونه هائی از این تاثیرات است
تنگ صياد تنها 6/1درصد از مساحت استان را به خود اختصاص داده است ولي به دلائل متعدد و منحصر به فرد بودن منطقه يكي از بهترين مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست ميباشد كه باروند رو به جلو به جايگاه اصلي خود نزديك و نزديكتر شده و يكي از قطبهاي اصلي و مهم استان در برنامه ريزيها و مسائل كلان اقتصادي ، گردشگري و اجتماعي قرار خواهد گرفت . ولي متاسفانه به دليل همين ويژگيها مورد هجوم و تهديد انواع و اقسام عوامل توسعه اي از جمله ، توسعه روستائي ، شهري ، صنعتي ، كشاورزي ، معدني ، شكار غير مجاز ، تفريح و تفرج ، تقاضاي آب ، شن و ماسه و سنگ و . . . قرار دارد
از جمله اين ويژگيها مي توان به :
1- موقعيت استقرار تنگ صياد : تنگ صياد با قرار گرفتن در ميان دو شهرستان مهم استان يعني شهركرد و بروجن و حاشيه جاده شهركرد ، اصفهان ، بروجن از موقعيت دسترسي راحت ، سريع و كم هزينه براي سرمايه گذاران بر خوردار است
2-  وجود خطوط انتقال حامل انرژي ، عبور خط كابل نوري مخابرات ، خطوط انتقال گاز ، خطوط انتقال برق فشار قوي
3-  عبورجاده دسترسي مناسب از حاشيه منطقه در واقع به عنوان مرز منطقه
4-  نزديكي به دو قطب مهم اقتصادي همچون فولاد مباركه ، ذوب آهن اصفهان و استان اصفهان
5-  وجود مراتع و پوشش گياهي بسيار غني در مقايسه با مناطق آزاد
6-  وجود زمين هاي مسطح در كنار جاده شهركرد ، بروجن و پيرامون منطقه و تقاضاي احداث كارگاههاي توليدي و صنعتي ، طرحهاي كشاورزي و باغداري
7-  وجود پتانسيلهاي بالقوه شن و ماسه و سنگ و تقاضاي برداشت
8-  نزديكي به مركز استان و تقاضاي فراوان استفاده تفريحي از منطقه به واسطه وجود گياهان و گلهاي وحشي و وحوش منطقه كه تا حاشيه جاده اصلي قابل روئت هستند.

از جمله عوامل و ويژگيهاي مهم تنگ صياد بوده كه منحصر به فرد بودن اين منطقه را توجيه مي كند.
همان گونه كه در نقشه مشاهده مي كنيد بيش از 60 مورد عوامل مختلف موجود كه به وسيله دستگاه موقعيت ياب برداشت گرديده در پيرامون منطقه مستقر مي باشند كه شامل : مزارع ، روستا ، شهر ، دامداري ، مرغداري ، شهرك و ناحيه صنعتي ، كوره آجر پزي ، خوراك دام ، كارواش ، تيرچه بلوك ، شن شوئي ،سد ، گلخانه ، تاسيسات ادارات و دستگاههاي مختلف مي باشند كه چنانچه هر كدام به تنهائي تقاضائي از منطقه داشته باشند ديگر منطفه اي نخواهد ماند .بنابراين به حق مي توان گفت تنگ صياد جزيره اي در ميان امواج توسعه قرار گرفته است .

تعارضات مهم منطقه
دامداری در منطقه یکی از پتانسیل ها و ارزشهای تنگ صیاد استفاده از مراتع آن در فصل چرا در قسمت حفاظت شده آن است که با برآورد حدود دوازده هزار واحد دامی چرای صد روزه را در قالب 60بهره بردار هر ساله به انجام می رسانند . متاسفانه حضور این تعداد دامدار درمنطقه هرچند در جهت تولید پرو تئین و ایجاد اشتغال نقش اساسی ایفا میکنند لیکن با حضور شبانه روزی در منطقه علاوه بر ایجاد مانع در جهت ایجاد منطقه امن ، باعث بروز مشکلاتی چون : انتقال بیماریهای مشترک بین دامهای اهلی ووحشی ، محلی برای تخلف و زنده گیری حیات وحش ، ایجاد مزاحمت برای وحوش از طریق سگ های گله ، برهم زدن آرامش وحوش با رفت و آمدهای پی درپی  و… می شوند.
وجود مستثنیات در داخل مناطق چهار گانه با کاربری کشاورزی منع قانونی ندارد بر همین اساس نزدیک چهل مورد مستثنیات مردمی با مساحتی بالغ بر ششصد هکتار وجود دارد که تقریبا در کلیه قسمت های منطقه دارای پراکندگی هستند . این تعداد مستثنیات که معمولا به صورت مشاع بوده و بهره بردارانی بیش از تعداد مزارع دارند مشکلاتی را همواره با خود دارند که محل اختفای متخلف ، تعرض به منابع ملی ، زنده گیری و تله گذاری ، رفت و آمد و… از آن جمله اند . به همین منظور با تلاشهای به عمل آمده تعدادي این مزراع که در نقاط میانی و حساس منطقه قرار داشتند با همکاری مالکین خریداری و آزاد گردید تا هم درجهت بهبود حیات وحش منطقه و هم در جهت تعیین منطقه امن گامی اساسی برداشته شده باشد .
 

تجهیزات و امکانات
منطقه تنگ صياد با وجود پاسگاههاي ثابت فرخشهر ، ايرانچه ،بستان شير و آب شر شر ، كورچي و بيد خل با كليه امكانات لازم و در خور  به صورت شبانه روزي مورد حفاظت قرار مي گيرد.

 تالاب گندمان تالابی است در نزدیکی شهر گندمان از شهرستان بروجن. تالاب گندمان در لیست ۱۰ تالاب برتر پرنده نگری در ایرانقرار دارد که این تالاب زیبا در دفتر بین‌المللی تحقیقاتپرندگان آبزی لندن ثبت گشته است. وسعت این تالاب که در جنوب غربی گندمان واقع شده، ۹۸۰ هکتار است و ارتفاع آن از سطح آب ۲۲۱۹ متر است. منابع تامین کننده آب تالاب علاوه بر باران و برف، چشمه‌ها (چشمه‌های حاشیه تالاب چون گل کوچک، گل بزرگ، مرادان و نصیرآباد) و رودخانه آقبلاغ است. 

ناحیه تالاب گندمان دارای آب و هوایی مربوط با تابستان هایی معتدل و زمستان سرد دارد و از نواحی ییلاقی چهارمحال و بختیاری محسوب می شود. بهترین فصل برای بازدید از این تالاب نیز با توجه به خنکی هوا در بهار و تابستان، همین فصل ها می باشد. البته در فصل زمستان هم برای برف بازی و ورزش های زمستانی می توان از تالاب استفاده کرد.برای دسترسی به این تالاب زیبا لازم است ابتدا از طریق جاده بلداجی به بروجن وارد شهر گندمان شوید. سپس درون شهر وارد خیابان شهید مطهری شده، خیابان را دادامه می دهید و کمی قبل از انتهای خیابان، در سمت راست وارد جاده تالاب گندمان می شوید.

پوشش گیاهی تالاب را عمدتاً گونه‌های حاشیه‌ای و نم پسند تشکیل می‌دهد که از آن جمله می‌توان به درختان بید، مرغ، جگن، ساز، نی، لویی، زنبق، آلاله آبی، هزار نی، بارهنگ آبی، نخل مرداب، عدسک آبی و بزواش اشاره کرد. پرندگانی چون لک لک، شکاریا، حواصیل، بالکان، مرغابی سانان، یلوه و سلیم هم در تالاب گندمان دیده می‌شوند. ماهی‌های تالاب نیز شاملماهی گورخری، سفید کولی، ماهی پوزه دار و سیاه ماهی است.

از امکانات ویژه تفریحی و ورزشی اطراف تالاب، پرورش و نگهداری اسب و همچنین سوارکاری در مرغزار پیرامون تالاب است. سنت پرورش اسب از زمانهای بسیار دور در این منطقه بختیاری معمول بوده و نژاد ویژه‌ای به وجود آورده‌است که آمیزه‌ای از نژاد بومی و عربی است. 

استان با توجه به شرایط جغرافیایی و طبیعی، استعداد توسعه ورزش قایقرانی در آب های خروشان (رفتینگ) را دارد. چهارمحال و بختياري به لحاظ دارا بودن رودخانه هاي دايمي و فصلي مانند زاينده رود، كارون، دز، خرسان و ارمند، استعداد فراواني براي توسعه قايقراني در آب هاي خروشان (رفتينگ) دارد.

مسجد خان مربوط به دوره قاجار است و در شهرکرد، خیابان ملت واقع شده دارای 800 سال قدمت می باشد و این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۵۴۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

زاينده‌رود يا زنده‌رود به معني دهنده‌زندگي، بزرگترين رودخانه فلات مركزي ايران از کوه‌هاي زاگرس مرکزي به ويژه زردكوه بختياري سرچشمه گرفته و در كوير مركزي ايران به سمت شرق حدود ۲۰۰ کيلومتر پيش مي‌رود و در نهايت به تالاب گاوخوني مي‌ريزد.

حوزه رودخانه زاينده‌رود ۴۱٬۵۰۰ كيلومتر مربع است جريان آب اين رودخانه در مطلوب‌ترين شرايط ۱٬۲ کيلومتر مکعب در سال و يا ۳۸ مترمکعب در ثانيه برآورد مي‌شود.


بخشي از رودخانه زاينده رود قبل از ورود به درياچه سد زاينده رود در منطقه روستاي آزادگان در شهرستان بن قرار دارد كه مناظر زيبائي را پديد آورده است و  هنوز استان چهارمحال و بختياري و شهرستان بن نتوانسته است از اين ظرفيت ايده آل و مناسب استفاده بهينه نمايند تا موجب رونق منطقه گردد.


بخش جنوبي درياچه سد زاينده رود در داخل شهرستان بن قرار گرفته است و خط تالوگ يا خط القعر اين درياچه مرز بين استان چهارمحال و بختياري و استان اصفهان است.

برخي از روستاهاي شهرستان بن ازجمله روستاهاي يانچشمه ، حيدري ، پهنا و جمالو در نزديكي سد زاينده رود قرار گرفته و روستاي آزادگان در ابتداي سد زاينده رود و در حاشيه رودخانه زاينده رود قرار دارد. 

قلعه بارده مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان بن، بخش مرکزی بن، روستای بارده واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۴۰۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا بر روی تپه ای مشرف به روستای بارده به همت داراب خان و محمد حسن خان دو برادر از خوانین چهار لنگ بختیاری در حدود ۱۲۰ سال قبل توسط معماری زبده و چیره دست به نام استاد اسماعیل ترکان ساخته شد. این قلعه دارای پلانی مربع شکل، با ۴ برج دایره‌ای و الگوی ساخت متقارن معکوس و همچنین (هشتی – اصطبل – حمام) می باشد.

پوشاک مردان بختیاری: پوشش مردان بختیاری از اجزای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از یک شلوار گشاد که عموماً به رنگ سیاه بوده و دارای دمپای بسیار گشاد می‌باشد. این شلوار که «شلوار دبیت» نامیده می‌شود، زیبایی ویژه‌ای به مرد بختیاری می‌بخشد و به نوعی نماد مرد بختیاری است.

پیراهن مردان بختیاری دارای یقه بوده و آستین‌های گشاد دارد. دکمه‌های پیراهن از روی شانه به طرف سینه بسته می‌شود. در مواقعی که مردان بختیاری به شکار رفته و یا مشغول کار یا سوارکاری می‌باشند، بر روی پیراهن خود از تن‌پوشی به نام «چوقا» (چوخا) استفاده می‌کنند. چوقا به وسیله زنان از پشم سفید طبیعی بافته می‌شود و  دارای خطوط عمودی آبی تیره یا مشکی است. بلندی چوقا  تقریباً تا سر زانو می‌رسد و جلوی آن کاملاً باز است و فاقد آستین می‌باشد. در نقش چوقا خطوط سیاه به صورت عمودی وارد خطوط سفید می‌شوند. خط‌های سفید که نماد سپنتا مینو می‌باشند از پایین به بالا می‌آیند و خط‌های سیاه که بیانگر انگره مینو است از بالا به پایین می‌آیند. این نقش بیانگر پیروزی نیکی بر بدی (شومی) است. گفته می‌شود که این نقش از نقوش مقبره کوروش بزرگ گرفته شده است.

از آنجا که چوقا از منطقه لیوس استان لرستان گرفته شده، به آن «چوقا لیوسی» نیز گفته می‌شود.

در مواقع رسمی مردان بختیاری به جای چوقا از عبا استفاده می‌کنند.

از دیگر اجزای جدانشدنی پوشش مردان بختیاری «کلاه نمدی» است که در واقع اولین نشانه تفکیک مردان دو ایل هفت لِنگ و چهار لِنگ بختیاری نیز به شمار می‌رود. کلاه سیاه نمدی هفت لنگ به «کلاه خسروی» معروف است و کلاه نمدی چهار لنگ «کلاه دزفولی» نامیده می‌شود. کلاه نمدی از جنس کرک بز و به رنگ‌های سفید و سیاه است.

در گذشته مردان بختیاری برای پاپوش خود از گیوه‌ای مخصوص استفاده می‌کردند. بهترین گیوه با نام «گیوه ملکی» خوانده می‌شود که امروزه به سبب قیمت بالای آن کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و در حال حاضر کفش‌های لاستیکی و چرمی جای آن را گرفته است.

دریاچه شَلَمزار در جنوب شرقی شهر شلمزار از توابع شهرستان کیار و در فاصله 40 کیلومتری شهرکرد (مرکز استان چهارمحال و بختیاری) قرار دارد.

این دریاچه با جلوه بی‌نظیر خود یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان کیار به شمار می‌رود. از جمله امکانات گردشگری این دریاچه امکان ماهیگیری، پارک بازی کودکان، آلاچیق‌ها، باغ پرندگان و مزارع توت فرنگی و زعفران می‌باشد.

از دریاچه شلمزار دو رودخانه جدا می‌شود که یکی به سمت مرکز شهر و دیگری به سمت روستای دستنا می‌رود. از ویژگی‌های این دریاچه دِبی 1300 لیتر بر ثانیه آن می‌باشد.